Hoog(s)tepunten
Het landschap langs de Friese en Groningse kust heeft een bijzonder kenmerk: in Friesland is dat de terp, in Groningen de wierde. Terpen en wierden kan men omschrijven als door mensenhanden opgeworpen heuvels, die bescherming moesten bieden tegen het telkens opkomende zeewater. Ze werden regelmatig opgehoogd met klei, mest en huishoudelijk afval. De meeste terpen bereikten hierdoor een hoogte van 2-7 meter boven NAP.
Terp Hegebeintum
De terp van Hegebeintum heeft een hoogte van bijna 9 meter boven de zeespiegel! Het is de hoogste terp in Friesland, Nederland en Duitsland. Toen men omstreeks het jaar 1000 begon met het aanleggen van zeedijken, verloren de terpen geleidelijk hun betekenis als vluchtplaats voor het wassende water. Tot het midden van de 19e eeuw bleven de terpen onaangeroerd, maar daarna werden ze grotendeels afgegraven. De afgegraven aarde bleek zeer vruchtbaar en was zeer geschikt om de armere landbouwgronden mee te bemesten. Veel terpen en wierden verdwenen op deze manier tenzij er een kerk bovenop stond. Dit gebeurde in Hegebeintum tussen tussen 1870 en 1928, maar er is nog een steil en markant gedeelte overeind blijven staan. Aan de voet van de terp van Hegebeintum zijn het Bezoekerscentrum en het Archeologisch Steunpunt gevestigd,
Pypkedyk 4, 9173 GC Hegebeintum
www.hegebeintum.info
Ezinger Wierde
Ter vergelijking, in het Groningse Ezinge ligt de Ezinger Wierde. Bovenop de wierde heb je eveneens een mooi uitzicht, ondanks dat deze wierde ‘slechts’ 5 meter hoog is. De wierde, die ooit één van de grootste van Groningen was, bleef voor driekwart onbebouwd. De wierde werd beroemd door de opgravingen tussen 1930 en 1934 onder leiding van A.E. van Giffen. Hierbij verdween het gehele onbebouwde deel van de wierde, wat wel veel informatie over de vroegere bewoners heeft opgeleverd. Op de wierde staat, evenals in Hegebeintum, een kerk (met een losstaande toren). De grootste wierde in omvang van Groningen is Warffum (16 ha).
Wie meer wil weten over Groninger wierden kan een bezoek brengen aan het Museum Wierdenland in Ezinge,
Van Swinderenweg 10, 9891 AD Ezinge
www.wierdenland.nl
Abseilen bij de SeedyksterToer – wie durft?
Vanaf de vroegere kuilvoersilo (24 meter), die nu dienst doet als uitkijktoren, heb je een magnifi ek uitzicht over zowel het Waddengebied als het terpenlandschap. Wie een grotere uitdaging zoekt, kan ook via een klimtouw abseilen van de uitkijktoren. Natuurlijk wel gezekerd! Wie durft? De SeedyksterToer heeft ook een webcam aangesloten op de uitkijktoren! Hier kunt u live het uitzicht bekijken. Het camera- standpunt verandert iedere minuut.
SeedyksterToer, Zeedijk 8, 9073 TN Marrum
www.seedykstertoer.nl
